Sau trận đại thắng danh tiếng kim cổ trên sông Bạch Đằng, đập tung quân nam Hán xâm lược, Ngô Quyền đăng vương vua, xuất hiện thời kỳ trung hưng tỏa nắng rực rỡ của dân tộc. Vày vậy, Ngô Quyền được giới sử gia xếp là người đứng đầu trong số bậc vua chúa ở vn xưa kia.

Bạn đang xem: Ngô quyền đặt tên nước là gì

Bạn đang xem: Ngô quyền đặt tên nước là gì

Ngô Quyền sinh vào năm 898, mất năm 944, là tín đồ Đường Lâm (nay là Đường Lâm, sơn Tây, Hà Nội).

Ông vốn hiện ra trong một cái họ hào trưởng tất cả thế lực, khôn cùng được fan dân địa phương quí phục. Lúc trưởng thành, Ngô Quyền nổi tiếng là một trong những thanh niên khôi ngô, tuấn kiệt, văn võ toàn tài. Ông được Dương Đình Nghệ, bạn đứng đầu một thế lực lớn độc nhất nhì toàn nước thời bấy giờ, gả con gái và tin tưởng giao mang đến cải quản cả vùng đất Ái Châu rộng lớn lớn, trù phú.


*

Mô bỏng trận Ngô Quyền quấy tan quân phái mạnh Hán bên trên sông Bạch Đằng, năm 938

Khi Dương Đình Nghệ bị Kiều Công Tiễn giáp hại, chiếm ngôi vị Tĩnh hải quân Tiết độ sứ (người đứng đầu Tĩnh hải quân – tên thường gọi của nước ta thời bấy giờ). Vì soán ngôi bất minh, Kiều Công Tiễn bị dân bọn chúng và những thế lực quyền lực tối cao phản đối kịch liệt. Chẳng đều thế, Kiều Công Tiễn còn đứng trước nguy hại bị các cánh quân của những tướng lĩnh người việt thảo phạt, trong số đó có Ngô Quyền – fan rất căm tức Kiều Công Tiễn vì đã tiếp giáp hại phụ thân vợ mình. Hoảng loạn trước viễn cảnh black tối, Kiều Công Tiễn dìm thêm một bước sai trái tệ hại, cầu cứu công ty Nam Hán. Chỉ chờ gồm vậy, công ty Nam Hán bèn đem cớ xua quân xuống xâm lấn nước ta.

Tuy nhiên, chưa kịp chờ quân nam Hán tới cứu, Kiều Công Tiễn đã bị Ngô Quyền tiễu trừ.

Sau khi khử được kẻ nghịch tặc Kiều Công Tiễn, Ngô Quyền sẵn sàng lực lượng, sẵn sàng tuyên chiến đối đầu và cạnh tranh với quân giặc nam giới Hán.

Là một bạn văn võ toàn tài, Ngô Quyền nắm rất rõ ràng quy hiện tượng lên xuống thủy triều trên sông Bạch Đằng. Quân phái nam Hán lại tấn công vn bằng mặt đường thủy. Ngô Quyền bèn dụng mưu nhờ vào thủy triều khử giặc giúp.


Ông cho người đóng cọc lim, đầu vót nhọn, quấn sắt cứng xuống lòng sông Bạch Đằng. đợi khi thủy triều lên ngập hết kho bãi cọc, Ngô Quyền đến quân đi thuyền vơi ra khiêu chiến, rồi mang thua quăng quật chạy. Quân nam Hán tưởng thật, bèn ồ ạt cần sử dụng thuyền phệ đuổi theo. Lúc toàn bộ con thuyền của quân nam Hán lâm vào tình thế vùng bến bãi cọc, cũng là lúc thủy triều xuống rất nhanh. Thuyền phái nam Hán bị trúng cọc sắt, đua nhau chìm, lật. Bấy giờ, Ngô Quyền new dốc tổng lực ra đánh. Quân phái mạnh Hán láo loạn, mười phần thì hoặc bị chết chìm, hoặc bị quân ta giết mang đến 6, 7 phần. Tướng giặc là lưu giữ Hoằng tháo dỡ cũng bị tiêu diệt trong đám láo loạn ấy. Bấy tiếng là năm 938.

Sau trận chiến hạ oanh liệt đó, đơn vị Nam Hán không còn dám ho he suy nghĩ tới chuyện xâm lược nước Việt ta nữa.

Mùa xuân năm 939, Ngô Quyền lên ngôi, xưng là Ngô Vương, đóng góp đô nghỉ ngơi Cổ Loa, xuất hiện thời kỳ độc lập, từ chủ cho nước Việt ta.

Vì là người xuất hiện thời kỳ chủ quyền huy hoàng mang lại đất nước, Ngô Quyền được giới sử gia tôn vinh là “vua đứng đầu các vua”, hay là “vị tổ trung hưng” của nước Việt.

Ghi ghi nhớ công ơn của ông, nhân dân khắp chỗ lập đền rồng thờ ông. Tín đồ dân Đường Lâm cũng thế. Hiện tại nay, sinh hoạt Đường Lâm vẫn còn đó lưu duy trì ngôi đền rồng thờ Ngô Quyền cùng lăng mộ của ông ở ngay bên cạnh dặng duối cổ thụ, gần như cây duối biết tới Ngô Quyền đã dùng làm buộc voi thời xưa, nhìn ra sông Tích và rộng lớn hồ nước, nơi biết đến Ngô Quyền dùng làm huấn luyện đánh thủy binh.


Nhân kỷ niệm bí quyết mạng mon Tám cùng Quốc khánh 2-9

Quốc hiệu với tên thủ đônước ta qua các thời

HUY HOÀNG

Quốc hiệu cùng tên hà thành luôn là hai trong số những cái brand name thiêng liêng nhất so với mỗi dân tộc, mỗi nhỏ người. Nó khẳng định sự sống thọ và độc lập của một quốc gia, biểu thị ý thức với niềm từ hào dân tộc, tương tự như sự bình đẳng với những nước khác trên núm giới. Qua mấy ngàn năm định kỳ sử, để xuất hiện “Việt Nam” với “Hà Nội” như ngày nay, quốc hiệu với tên thủ đô nước ta đã phải trải qua rất nhiều thăng trầm.


*

Từ đầu thời đại đồng thau, những bộ lạc người việt đã định cư chắc chắn là ở phía bắc và Bắc Trung Bộ. Bấy giờ có tầm khoảng 15 bộ lạc Lạc Việt sống chủ yếu ở miền trung bộ du cùng đồng bằng Bắc Bộ, hàng chục bộ lạc Âu Việt (Tây Âu) sống đa số ở miền Việt Bắc. Tại nhiều nơi, tín đồ Lạc Việt và fan Âu Việt sống đan xen với nhau, ở kề bên các thành phần cư dân khác.

Do nhu yếu trị thủy, nhu cầu chống ngoại xâm cùng do việc trao đổi kinh tế, văn hóa truyền thống ngày càng gia tăng, các bộ lạc sinh sống gần gũi nhau có xu hướng tập hợp với thống tốt nhất lại. Trong số các bộ lạc Lạc Việt, bộ lạc Văn Lang hùng to gan lớn mật hơn cả. Thủ lĩnh cỗ lạc này là người đứng ra thống nhất tất cả các cỗ lạc Lạc Việt, hình thành nước Văn Lang, đặt kinh đô trên Phong Châu (thuộc Bạch Hạc - Phú lâu ngày nay), tự xưng vua - cơ mà sử cũ call là Hùng vương vãi và nhỏ cháu ông các đời sau này vẫn nối truyền danh hiệu đó.


Căn cứ vào những tài liệu sử học, có thể tạm xác định địa bàn nước Văn Lang tương ứng với vùng bắc bộ và Bắc Trung bộ nước ta hiện nay cùng với một phần phía nam giới Quảng Đông, Quảng Tây (Trung Quốc). Thời gian tồn trên của nước Văn Lang khoảng từ trên đầu thiên niên kỷ thứ nhất trước Công nguyên (TCN) đến nắm kỷ 3 TCN.

Năm 221 TCN, Tần Thủy Hoàng đến quân xâm lược đất của toàn cục các nhóm tín đồ Việt. Thục Phán - thủ lĩnh liên minh những bộ lạc Âu Việt - được tôn làm tín đồ lãnh đạo cuộc chiến chống Tần. Năm 208 TCN, quân Tần buộc phải rút lui. Với uy vắt của mình, Thục Phán xưng vương vãi (An Dương Vương), liên kếtcác cỗ lạc Lạc Việt và Âu Việt lại, hình thành nước Âu Lạc.

Năm 179 TCN, Triệu Đà - vua nước nam giới Việt - tung quân đánh chiếm Âu Lạc. Cuộc kháng cự của An Dương vương vãi thất bại. Trong cả 7 núm kỷ tiếp đó, tuy nhiên các thế lực phong con kiến phương Bắc nỗ lực nhau đô hộ, chia nước ta thành những châu, quận với những tên gọi khác kỳ lạ mà chúng đặt ra, nhưng mà vẫn không xóa nổi cái brand name “Âu Lạc” vào ý thức, tình cảm và sinh hoạt thường nhật của nhân dân ta.

Xem thêm: ThiẾU TƯỚNg NguyỄN Cao KỲ ĐÃ RaĐI

Mùa xuân năm 542, Lý bí khởi nghĩa, tiến công đuổi quân Lương, giải tỏa lãnh thổ. Tháng 2/544, Lý Bí chấp nhận lên ngôi nhà vua (Lý phái mạnh Đế), đóng góp đô ở Long Biên, đặt quốc hiệu là Vạn Xuân, xác định niềm tự tôn dân tộc, độc lập với những hoàng đế ngơi nghỉ phương Bắc và mong mỏi muốn tổ quốc được bền vững muôn đời.

Chính quyền Lý túng thiếu tồn tại ko lâu rồi lại rơi vào trúng vòng đô hộ của những triều đình trung hoa (từ năm 602). Quốc hiệu Vạn Xuân bị vùi dập và chỉ được khôi phục sau khi Ngô Quyền khuấy tan quân phái nam Hán bằng thắng lợi Bạch Đằng năm 938, chấm dứt thời kỳ Bắc thuộc. Năm 939, Ngô Quyền xưng vương, đóng đô nghỉ ngơi Cổ Loa để - như lời sử cũ - “tỏ ý thông liền quốc thống xưa của An Dương Vương” và xây dựng một tổ chức chính quyền trung ương độc lập.

Năm 968, sau thời điểm dẹp yên các sứ quân cat cứ, thống tốt nhất quốc gia, Đinh bộ Lĩnh lên ngôi hoàng đế (Đinh Tiên Hoàng), để quốc hiệu là Đại Cồ Việt (nước Việt lớn), định đô sinh sống Hoa Lư (thuộc Gia Viễn - tỉnh ninh bình ngày nay).

Kế tiếp bên Đinh, công ty Tiền Lê (980-1009) vẫn giữ nguyên quốc hiệu, tên và vị trí thủ đô.

Năm 1010, ngay sau khoản thời gian lên ngôi, Lý Công Uẩn vì thấy Hoa Lư chật hẹp, hẻo lánh, thiết yếu làm trung tâm đất nước, đã ra quyết định dời tp. Hà nội từ Hoa Lư về thành Đại La. Tương truyền vua nhận thấy rồng vàng cất cánh lên ở đó, bèn để tên tp hà nội mới là Thăng Long (Hà Nội ngày nay). Mục đích của việc dời đô được Lý Công Uẩn nêu rõ trong Chiếu thiên đô: “đóng địa điểm trung tâm, mưu toan nghiệp lớn, tính kế vĩnh viễn cho con cháu đời sau”. Vị Thái Tổ đơn vị Lý đã sớm phân biệt “thế long cuộn hổ ngồi, vị trí mê thích trung với tứ phương: đông - tây - nam - bắc, thuận đến chiều hướng gặp gỡ gỡ của núi sông” và đánh giá Thăng Long “thật là chỗ hội tụ bốn phương, là nơi đô thành bậc nhất của đế vương vãi muôn đời”!

Tháng 11/1054, nhân điềm tốt lớn là việc xuất hiện thêm một ngôi sao 5 cánh sáng chói nhiều ngày new tắt, công ty Lý liền cho đổi quốc hiệu là Đại Việt, diễn đạt niềm trường đoản cú tôn cùng ý thức bình đẳng thâm thúy của vn với những nước xung quanh.

Hai cái tên Đại Việt với Thăng Long được giữ nguyên suốt thời Lý (1010-1225) và thời nai lưng (1226-1400).

Tháng 3/1400, hồ Quý Ly phế nai lưng Thiếu Đế, lập ra bên Hồ. Quý Ly mang lại đổi quốc hiệu thành Đại Ngu (“ngu” giờ cổ có nghĩa là “sự yên ổn vui”). Vẫn rước Thăng Long làm thủ đô, dẫu vậy ngay từ thời điểm năm 1397, Quý Ly đã mang lại xây thành Tây Đô rất lớn (thuộc Vĩnh Lộc - Thanh Hóa ngày nay), coi trên đây như “thủ đô sản phẩm công nghệ hai”. Cũng vì có Tây Đô nhưng mà Thăng Long còn gọi là Đông Đô. Quốc hiệu đó tồn tại cho đến khi giặc Minh vượt qua triều hồ (tháng 4/1407).

Sau 10 năm kháng chiến (1418-1427), cuộc khởi nghĩa chống Minh của Lê Lợi toàn thắng. Năm 1428, Lê Lợi lên ngôi, để lại quốc hiệu là Đại Việt (lãnh thổ nước ta hôm nay về phía nam sẽ tới Thuận Hóa), tp. Hà nội là Thăng Long.

Năm 1527, Mạc Đăng Dung xóa khỏi nhà Lê, lập ra bên Mạc, đóng góp đô trên Thăng Long (Đông Đô). Nguyễn Kim - trung thần nhà Lê - chạy vào Thanh Hóa, tôn Lê Duy Ninh đăng quang vua (Lê Trang Tông), xây dựng cơ quan ban ngành riêng, đóng góp tại Tây Đô.


Năm 1545, Nguyễn Kim chết, quyền lực tối cao rơi vào tay bé rể là Trịnh Kiểm. Năm 1592, nhà Mạc bị họ Trịnh (vẫn trên danh nghĩa phù Lê) đánh bại, nên chạy lên cao Bằng với bị tận diệt vào thời điểm năm 1692.

Nguyễn Hoàng - bé Nguyễn Kim - xin vào trấn thủ các đất Thuận Hóa, Quảng Nam, rồi phát triển lực lượng cản lại họ Trịnh. Từ năm 1627 mang đến năm 1672, Trịnh - Nguyễn đánh nhau dữ dội mà bất phân chiến thắng bại, bắt buộc lấy sông Gianh làm cho giới tuyến. Chúa Trịnh ngơi nghỉ Đàng không tính (Bắc Hà), đóng góp đô tại Thăng Long; chúa Nguyễn ngơi nghỉ Đàng trong (Nam Hà), đóng góp đô trên Thuận Hóa, rồi Phú Xuân (Huế ngày nay).

Năm 1771, ba bằng hữu Tây đánh (Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ) khởi nghĩa. Năm 1778, khi đã vượt mặt chúa Nguyễn (lần sản phẩm nhất), Nguyễn Nhạc lên ngôi. Năm 1786, đánh bại chúa Trịnh, Nguyễn Nhạc xưng là tw Hoàng đế, đóng đô ngơi nghỉ Quy Nhơn. Thời điểm cuối năm 1788, Nguyễn Huệ cũng đăng quang Hoàng đế, đóng góp đô trên Phú Xuân. Như vậy, thời kỳ này thuộc tồn tại 2 chính quyền và 2 thủ đô.

Sau khi làm tan quân Thanh và chinh phục đất Bắc Hà, Nguyễn Huệ chuẩn bị dời đô (thực ra, ý định này có ngay từ năm 1778). Địa điểm lựa chọn ban đầu là Phù Thạch, bên sông Lam, dưới chân núi Nghĩa Liệt, dẫu vậy không thành. Tiếp đó, Nguyễn Huệ định chọn xã yên ổn Trường, huyện Châu Lộc (tức Vinh hiện tại nay), cũng không thành. Cuối cùng, ông lại chọn địa điểm mới dưới chân núi Quyết ở sát Bến Thủy, với tên “Phượng Hoàng trung đô”. Cơ mà kinh đô mới vừa mới được khởi công thiết kế thì bị bỏ do ông mất bất thần (năm 1792).

Hai giờ “Việt Nam” lộ diện khá nhanh chóng - tối thiểu là từ núm kỷ 14 - với được ghi nhận trong vô số nhiều thư tịch như: Việt Nam thế chí của hồ Tông Thốc, Dư địa chí của Nguyễn Trãi, Trình tiên sinh quốc ngữ văn của Nguyễn Bỉnh Khiêm, Vân đài một số loại ngữ của Lê Quý Đôn, Lịch triều hiến chương các loại chí của Phan Huy Chú… Đặc biệt, trong Dụ Am văn tập của Phan Huy Ích có bài bác Tuyên cáo về câu hỏi đặt quốc hiệu mới của vua quang quẻ Trung (Nguyễn Huệ) - theo đó, mùa xuân năm Nhâm Tý 1792, Nguyễn Huệ đã cho đổi quốc hiệu là Việt Nam.

Năm 1802, Nguyễn Ánh lên ngôi, đóng đô nghỉ ngơi Phú Xuân, đặt quốc hiệu là Việt Nam(năm 1804 được nhà Thanh ở trung hoa thừa nhận). Nguyễn Ánh vẫn giữ tên gọi Thăng Long là Bắc Thành - bởi Nguyễn Huệ thay đổi trước đó. Đến năm 1805, Nguyễn Ánh mới phục hồi địa danh Thăng Long.

Năm 1831, vua Minh Mạng chia Bắc Thành tổng trấn ra nhiều tỉnh hạt. Huyện Từ Liêm thuộc tỉnh đánh Tây được đưa vào lấp Hoài Đức, gộp với những phủ Ứng Hòa, Lý Nhân, thường xuyên Tín trực thuộc trấn tô Nam, làm cho thành tỉnh giấc Hà Nội. Cuối thời Minh Mạng (1820-1840), vn được thay tên thành Đại Nam và tất cả lãnh thổ rộng nhất.

Suốt bố thập kỷ tiếp theo, tuy tổ quốc lâm vào cảnh chiến tranh, rồi phân chia cắt, nhị từ “Việt Nam” cùng “Hà Nội” vẫn được sử dụng phổ biến từ Bắc chí phái mạnh và trở nên thân thiết, thiêng liêng so với mọi người.

Bài viết liên quan